Feiten en context
• De Vlaamse regering beoogt met de hervorming op basis van het principe één woonactor per gemeente, de dienstverlening te verhogen, de complementaire werking van de sociale verhuurkantoren en de sociale huisvestingsmaatschappijen te verenigen, de transparantie te verhogen en de regierol van het lokale bestuur te doen primeren evenals de lokale betrokkenheid en zeggenschap waarborgen. De nieuwe woonmaatschappijen moeten op 1 januari 2023 starten.
• Bespreking van de werkingsgebieden op het Burgemeestersoverleg Oost-Brabant in de vergaderingen van 20 november en 18 december 2020 en 23 april en 18 juni 2021.
• Daarnaast zijn er diverse besprekingen geweest tussen lokale besturen onderling en tussen de lokale besturen en de woonactoren op het niveau van het voorliggende werkingsgebied.
• De Vlaamse regelgeving schrijft voor dat de gemeenten die samen een werkingsgebied wensen te vormen over minimaal 50% +1 van de stemrechten beschikken; dat de overige stemrechten, zijnde maximaal 50%-1, worden verdeeld over de publieke (Vlaams Gewest, Provincie) en de private aandeelhouders, dat de gemeenten gevraagd worden om bij hun voorstel tot afbakening van de toekomstige woonmaatschappij ook reeds in te gaan op de verdeling van de stemrechten tussen de lokale besturen en dit op basis van objectieve criteria in functie van het sociaal woonbeleid.
Juridische gronden
• Art. 23 van het Decreet over het lokaal bestuur van 22 december 2017
Een punt dat niet op de agenda van de gemeenteraad voorkomt, mag niet in bespreking worden gebracht, behalve in spoedeisende gevallen.
Tot spoedbehandeling kan alleen worden besloten door ten minste twee derde van de aanwezige leden. De namen van die leden en de motivering van de spoedeisendheid worden in de notulen vermeld.
• Art. 41, 2de lid, 4° van het Decreet over het lokaal bestuur
Het oprichten en toetreden tot rechtspersonen en het beslissen tot oprichting van of deelname aan verenigingen en ondernemingen behoort tot de exclusieve bevoegdheid van de gemeenteraad.
• Decreet van 9 juli 2021 houdende wijzigingen aan diverse decreten m.b.t. wonen, waarbij een regelgevend kader met betrekking tot de woonmaatschappijen wordt gecreëerd.
Argumentatie
• Met het voorliggende voorstel van afbakening wordt een werkingsgebied ‘Hageland’ gecreëerd met 18 deelnemende steden en gemeenten, dat een sterke centrale organisatie wil combineren met een nabije en toegankelijke dienstverlening.
• Er is een grotendeels gelijklopende sociaal-economische situatie in het werkingsgebied. De uitdagingen op het vlak van wonen en woonbeleid zijn in grote lijnen dezelfde. Zowel de kleinstedelijke woonproblematiek als de uitdagingen van de meer landelijke woonsituatie in het werkingsgebied is vrij gelijklopend.
• Niettegenstaande deze coherentie wordt de keuze gemaakt om aandacht te hebben voor nabijheid, toegankelijkheid en specifieke situaties binnen een groot werkingsgebied.
• De lokale besturen die het voorstel tot afbakening van het werkingsgebied ‘Hageland’ doen, zullen de voordelen van een professionele, efficiënte centrale werking van één woonmaatschappij combineren met een interne opdeling in zones (waarbij de gemeenten Begijnendijk, Bekkevoort, Glabbeek, Holsbeek, Lubbeek, Rotselaar, Tielt-Winge en Tremelo een zone ‘Midden’ wensen te vormen), met elk een eigen zonecomité, teneinde dicht bij de burgers te staan en kort op specifieke woonsituaties te kunnen inspelen.
• De betrokken lokale besturen kiezen er voor om zowel de continuïteit in de dienstverlening naar de burgers als de werking en uitvoering van in uitvoering zijnde of op stapel staande projecten te garanderen.
• De woonmaatschappijen Cnuz, Diest Uitbreiding en SWaL zullen opgenomen worden in de nieuwe structuur.
• De Sociale verhuurkantoren SVK Hageland en SVK WoonRegT zullen opgenomen worden in de nieuwe structuur, en de activiteiten van SVK SPIT in Aarschot, Begijnendijk, Tremelo en Rotselaar zullen overgenomen worden.
• Holsbeek maakt deel uit van het SVK Hageland en is vennoot van SHM Dijledal. Van bij het begin was duidelijk dat deze na de hervorming geen overlappend werkingsgebied zouden hebben, en dat Holsbeek dus altijd uit een van beiden moest uittreden. Belangrijk daarbij is dat de continuïteit gegarandeerd is. SVK Hageland en Dijledal zullen hun woningen blijven beheren tot deze overgedragen zijn naar de nieuwe woonmaatschappij. Indien Holsbeek een nieuw sociaal woonproject wil realiseren in de aanloop naar de nieuwe woonmaatschappij, heeft SWaL zich geëngageerd om dit op te nemen, zodat er geen vertraging optreedt.
• Met het voorliggende voorstel omvat het werkingsgebied van de toekomstige Hagelandse woonmaatschappij
◦ 2874 sociale huurwoningen op 31 december 2020,
◦ 457 huurwoningen die op de private markt worden gehuurd en
◦ 649 geplande sociale huurwoningen.
Deze woonmaatschappij met een aaneengesloten werkingsgebied voldoet aldus ruimschoots aan alle vereiste decretale bepalingen.
• Om aan de vraag van de Vlaamse regering te voldoen, hebben de betrokken lokale besturen een princiepsverklaring opgesteld waarin zowel de interne als de externe werkingsprincipes van de toekomstige woonmaatschappij Hageland zijn opgenomen. Deze princiepsverklaring wordt bij deze gemeenteraadsbeslissing gevoegd, evenals het officiële aanvraagformulier.
• motivering spoedeisende behandeling op de gemeenteraad van 19 oktober 2021
◦ De gemeente moet ten laatste op 31 oktober 2021 een voorstel van werkingsgebied indienen. Dit is de laatste gemeenteraad voor 31 oktober.
◦ De besprekingen in de regio over het werkingsgebied zijn pas einde september in een plooi gevallen.
◦ Om een keuze te maken, is het specifiek voor Holsbeek essentieel om zekerheid te hebben dat er continuïteit is en dat indien Holsbeek een nieuw sociaal woonproject wil realiseren in de aanloop naar de nieuwe woonmaatschappij, een van de betrokken maatschappijen zich engageert om dit op te nemen, zodat er geen vertraging optreedt. Daarover is pas daags voor de gemeenteraad uitsluitsel gekomen, zodat pas dan een overwogen keuze kon gemaakt worden en een voorstel kon geagendeerd worden.
Bijlagen
• princiepsverklaring
• aanvraagformulier Agentschap Wonen Vlaanderen
• werkingsgebied Hagelandse woonmaatschappij
De gemeenteraad keurt eenparig de hoogdringende behandeling van dit agendapunt goed.
BESLUIT
Eenparig
Artikel 1
De gemeenteraad keurt de bijgevoegde princiepsverklaring goed betreffende de organisatie en werking van de toekomstige Hagelandse Woonmaatschappij.
Art. 2
Het lokaal bestuur wenst aan te sluiten bij de toekomstige Hagelandse Woonmaatschappij, bestaande uit volgende gemeenten : Aarschot, Begijnendijk, Bekkevoort, Diest, Geetbets, Glabbeek, Hoegaarden, Holsbeek, Kortenaken, Landen, Linter, Lubbeek, Rotselaar, Tielt-Winge, Tienen, Tremelo, Scherpenheuvel-Zichem, Zoutleeuw.
Dit voorstel van werkingsgebied wordt overgemaakt via woonmaatschappij@vmsw.be samen met het aanvraagformulier.
Art. 3
Deze beslissing wordt ter kennis gebracht van de provinciegouverneur, zoals bepaald in artikel 330 e.v. van het decreet lokaal bestuur.